Kanser Epidemiyolojisi

Öz

Kanser, normal hücrelerin tümör hücrelerine dönüşmesinden kaynaklanan geniş bir hastalık grubu için kullanılan bir terimdir. Bulaşıcı olmayan hastalık ölümlerinde kardiyovasküler hastalıklardan sonra kanser ikinci sırada yer almaktadır. Korunmasız ve sosyal açıdan dezavantajlı insanlar kansere daha erken yaşlarda yakalanmakta ve ölmektedir. Ülkemizde Nüfus Tabanlı Aktif Kanser Kayıt Sistemiyle kanser kayıt altına alınmaktadır. Kanser insidansı ülkemizde erkeklerde dünya insidansından yüksek görülmekle birlikte kadınlarda benzerdir. Ülkemizde erkeklerde en çok akciğer kanseri görülmekte olup kadınlarda meme kanseri ilk sıradadır. Kolorektal kanserler kadın ve erkeklerde üçüncü sırada yer almaktadır. Kadınlarda meme kanserinin %47,9’u, rahim ağzı kanserinin %55,2’si, kadın ve erkeklerde kolorektal kanserlerin %34,1’i tanı konulduğunda lokalizedir. Ülkemizde ücretsiz yapılan meme, kolorektal ve rahim ağzı kanser taramalarının bu kanserlerin lokalize evrede yakalanmalarında katkısı büyüktür. Akciğer kanserinin %56,5’ine uzak metastaz varken tanı konulmaktadır. Tüm kanser vakalarının % 90-95'inin etiyolojisi çevreye ve yaşam biçimine dayandırılmaktadır. Başta tütün ürünlerini kullanmayarak, sağlıklı bir vücut ağırlığını koruyarak, meyve ve sebzeler de dahil olmak üzere sağlıklı beslenerek, düzenli olarak fiziksel aktivite yaparak, alkol ve diğer risk faktörlerinden kaçınılarak ve kanıta dayalı önleme stratejileri uygulanarak kanserlerin %30 ila %50'si önlenebilir.  Birçok kanserin erken teşhis edilmesi ve uygun şekilde tedavi edilmesi durumunda iyileşme şansı yüksektir.