Aşı Okuryazarlığı
Anahtar Kelimeler:
“Aşı Okuryazarlığı”, “Yaşlılarda Aşı Okuryazarlığı”, “Aşı Kararsızlığı”, “Aşı İletişimi”.Öz
Aşı okuryazarlığı; bireyin günlük yaşamda doğru sağlık kararları vermek için sağlık bilgilerine erişme, anlama, değerlendirme ve uygulama konusundaki bilgisini, motivasyonunu ve yetkinliğini kapsar. Aşı okuryazarlığı gelişmiş bir birey işleyen bir sağlık sisteminin olmazsa olmazı olarak aşıyı kabul eder, bulunduğu her ortamda aşı savunuculuğu görevini üstlenir ve diğer insanlarla aşı iletişimini sağlayabilmek adına karmaşık olmayan bir sistem geliştirir. Yaşlılık dönemi aşılama için olduğu gibi aşı okuryazarlığı için de çok önemli bir dönemdir. Yaşlı nüfusun kendilerinin ya da bakıcılarının bilgi eksikliği; yıllarca süregelmiş yanlış gelenekler, mitler ve yanlış algılar; hizmete ulaşmanın, dijital sistemleri kullanmanın, karmaşık aşı programlarına uyum sağlamanın ilerleyen yaş ile birlikte daha da güçleşmesi; geçmiş yıllarda tutulan sağlık kayıtlarındaki eksiklikler ile birleşerek üzerinden gelinmesi güç bir durum ortaya koymaktadır. Üzerine bağışıklık sisteminin zayıflaması nedeniyle bulaşıcı hastalıklara, kronik hastalıklara ve kanserlere karşı duyarlılığın artması aşı okuryazarlığının hem yaşlı grupta hem de ailesi ve bakım vericileri arasında yüksek olmasını gerektirir.
Bu derlemede aşı okuryazarlığı ve ilgili kavramların tümüne geniş bir bakış sağlanması amaçlanmış; ayrıca aşı okuryazarlığının yaşlı popülasyon özelinde de incelenmesi gerçekleştirilmiştir. Bağışıklama, aşı okuryazarlığı, aşı okuryazarlığını etkileyen faktörler, aşı kararsızlığı, aşı reddi ve aşı iletişimi kavramları da açıklanarak yazıma katkı sağlanması amaçlanmıştır.