Sağlık Okuryazarlığının Değerlendirilmesinde Kullanılan Türkçe Ölçekler

Öz

Tıp bilimindeki gelişmeler ve hastalıklarla ilgili bilinenlerdeki artış göz önüne alındığında, bireylerin yaşamlarını sağlıklı olarak sürdürebilmeleri için bu bilgiye ulaşmaları, anlayabilmeleri ve öğrendiklerine uygun tutum geliştirebilmeleri önem kazanmıştır. Sağlık Bakanlığı tarafından 2011 yılında yayınlanan Sağlığın Teşviki ve Geliştirilmesi Sözlüğünde de sağlık okuryazarlığı; “Kişisel yaşam tarzını ve yaşam koşullarını değiştirerek kişisel sağlığı ve toplum sağlığını iyileştirmek amacıyla harekete geçmek için bir bilgi, kişisel beceri ve güven düzeyine ulaşılması anlamına gelir.” şeklinde açıklanmaktadır. Sağlık okuryazarlığı kavramının ilk ortaya atıldığı yıllarda hastanın sağlıkla ilgili materyal ile ilgili geri bildirimlerine dayalı yapılan değerlendirmelerin ardından bu konuda bir ölçek geliştirilmesi gerektiği düşünülerek ilk ölçek olan National Assesment of Adult Literacy (NAAL-Ulusal Yetişkin Okuryazarlığının Değerlendirilmesi) geliştirilmiştir. Zaman içerisinde birçok yeni ölçme aracı geliştirilmiş olup, sayıları giderek artmaktadır. İdeal ölçüm kısa ve hızlı uygulanabilir, güvenilir olmalıdır. Günümüzde sağlık okuryazarlığını değerlendirmekte kullanılan bazı ölçekler dilimize çevrilmiştir. Ayrıca Türkçe ölçekler de hazırlanmıştır.